آیت‌الله «رضا رمضانی» دبیرکل مجمع جهانی اهل بیت(ع) در سفر به غرب آفریقا با شیخ «عبدالمنعم الزین» رئیس شورای علمای اهل بیت(ع) سنگال در شهر داکار دیدار کرد.
ویکی‌شیعه، ابنا و دانشگاه؛ بازوی فرهنگی مجمع اهل بیت(ع)
آیت‌الله «رضا رمضانی» در این دیدار با بیان اینکه توجه خاصی به آموزش شیعیان در جهان وجود دارد، در تشریح فعالیتهای مجمع جهانی اهل بیت(ع) گفت: دانشنامه مجازی ویکی شیعه به تعلیم فرزندان شیعه می‌پردازد و ۳۸ هزار مدخل به ۲۲ زبان در ویکی شیعه دارد. همچنین ۵۰۰ هزار نفر روزانه از ویکی شیعه بازدید می کنند. خبرگزاری بیست و هفت زبانۀ ابنا که صدای شیعیان بی‌رسانه است و هر کدام از زبان‌های ابنا، یک خبرگزاری است. در ظرفیت دانشگاهی، دانشگاه بین‌المللی اهل‌بیت(ع) را داریم. در دوره‌ای که ما دانشگاه را تحویل گرفتیم از ۹ ملیت دانشجو در حال تحصیل بودند اما الان ۳۳ ملیت در ۲۷ رشته در دانشگاه اهل بیت(ع) تحصیل می‌کنند. دانشجویان در این دانشگاه در علوم انسانی و علوم پایه و مهندسی تحصیل می کنند.
وی ادامه داد: شبکه بین‌المللی ثقلین را داریم که به زبان عربی است و مخاطبان زیادی دارد. اعضای مجمع عمومی ما بیش از هفتصد نفر هستند و چهارصد نفر متقاضی عضویت داریم. اجلاس‌های منطقه‌ای جزء برنامه‌های ما است.
دبیرکل مجمع جهانی اهل بیت(ع) تأکید کرد: مهم‌ترین هدف ما این است که دانش شیعیان در دنیا توسعه پیدا کند. و از طرف دیگر باید نخبگان جهان را با فضایل اهل بیت(ع) آشنا کنیم.
لزوم فعال کردن موسسات شیعی در دنیا
در این نشست شیخ عبدالمنعم الزین در تشریح فعالیتهای خود گفت: اولین نفری که از ۴۳ سال پیش به فکر جمع موسسات شیعی در عالم افتاد، شهید سید مهدی حکیم پسر سید محسن حکیم در لندن بود. او با ۲۵ نفر از بزرگان پاکستان، هند، شرق آفریقا، اروپا و آمریکا ارتباط برقرار کرد و «رابطه اهل بیت(ع)» را تشکیل دادند. این مجموعه در زمان سید حکیم فعالیتهای زیادی داشت و ۶۰۰ موسسه از جهان به آن پیوستند. هر دو سال در همایش عمومی در لندن حضور پیدا می‌کردیم. هدف این جمع، انتقال تجربیات، هم‌افزایی و آشنایی نیروهای موسسات شیعی با هم بود. با شهادت سید مهدی حکیم، سید محمد موسی در هند مسئولیت این مجموعه را برعهده گرفت. من از این جمع خارج شدم و چند ماه یا یک سال بعد رهبر انقلاب، تاسیس مجمع جهانی اهل بیت(ع) را اعلام کرد.
شیخ عبدالمنعم الزین درباره برکات مجمع جهانی اهل بیت(ع) گفت: این مجمع باید نقش قوی در فعال کردن موسسات شیعی در دنیا داشته باشد. من از موسسان این مجمع بودم و از روز اول تأسیس آن، عضویت داشتم. دائما به مرحوم آیت‌الله تسخیری می‌گفتم که روابط با کشورها را برای بررسی وضعیت شیعیان تقویت کنید.
وی درباره کیفیت فعالیتهای خود عنوان کرد: فعالیتهای ما در سنگال بدون ایجاد هیچ گونه فتنه‌ای بین ما و اهالی این کشور است. حدود نود درصد مردم سنگال مسلمان، ۹ درصد مسیحی و یک درصد بت‌پرست هستند. قبلا شیعیان در سنگال، فقط مهاجران لبنانی بودند و زمانی که من به سنگال آمدم تعداد مهاجران لبنانی ۱۸ هزار نفر بودند.
روایت شیخ عبدالمنعم الزین از آغاز فعالیت در سنگال
شیخ عبدالمنعم الزین درباره ورود خود به کشور سنگال گفت: در سال ۱۹۶۹ میلادی وارد آفریقا شدم. من در آن زمان بنا برتکلیف سید محسن حکیم به آفریقا آمدم و سید موسی صدر آمدن من را تسهیل کرد. زمانی که وارد سنگال شدم شروطی برای من گذاشتند. اولین شرط این بود که تعامل با سنگالی‌ها، ممنوع است. اگر می‌خواستم یک عالم دینی را در سنگال ببینم باید به وزارت کشور سنگال می‌رفتم و آنها را آگاه می‌کردم. این وضعیت ۹ ساله ادامه داشت و خودم را از تعامل با سنگالی‌ها منع کردم تا اخراج نشوم. در سال ۱۹۷۸ امام موسی صدر سفری به اینجا داشت و دو هفته ماند. زمانی که امام موسی صدر به دیدار رئیس جمهور سنگال رفت، در جلسه به من اشاره شد و بحث تابعیت سنگالی دادن به من مطرح شد و این گونه از قفس خارج شدم.
وی افزود: زمانی که تابعیت سنگالی را دریافت کردم از مشکلات خلاص شدم. ارتباط‌هایی به صورت مخفی با برخی از اشخاص داشتم. اولین شخصی که در نزد من شیعه شد سال ۱۹۷۳ یا ۱۹۷۴ بود و برادر او را در سال ۱۹۷۷ پیش از پیروزی انقلاب به قم بردم که هفت سال در قم ماند. بعد از آن که از این قیدها رهایی پیدا کردم، شروع به تأسیس حوزه علمیه کردم. اولین حوزه‌ای که احداث کردیم در منطقه زیگینچور در جنوب سنگال بود و این مدرسه هنوز فعال است. مسئول این مدرسه شیخ نوح مانی بود که درگذشت. شیخ نوح انسان فعال و مخلصی بود که به مدت هفت سال نزد امام موسی صدر در لبنان بود. زمانی که به سنگال آمد، عهده‌دار وضعیت او شدم و برای او مدرسه علمیه ساختم. لذا تعدادی از روستاهای پیرامون منطقه زیگینچور شیعه شدند. این گونه فعالیت ها رشد پیدا کرد تا جایی که اکنون ۳۶ مدرسه در استان‌های مختلف سنگال داریم.
شیخ عبدالمنعم الزین درباره آمار شیعیان سنگال اظهار داشت: در مورد تعداد شیعیان سنگال، آمار دقیقی ندارم. شاید تعدادشان صد یا دویست هزار یا یک میلیون باشد. اما برخی از روستاها در جنوب، شرق و مرکز و شمال سنگال، تعداد زیادی شیعه دارند. شما هر جای سنگال بروید شیعه می‌بینید، در دانشگاه شیعه می‌بینید، در فرودگاه کارمندان شیعه می‌بینید، در بازارها، شرکت‌ها و وزارتخانه‌ها، شیعیان را می‌بینید.
محبت فطری آفریقایی‌ها به اهل بیت(ع) و نقش صوفی‌ها
وی به محبت اهل بیت(ع) در بین مسلمانان آفریقا اشاره کرد و یادآور شد: میل آفریقایی‌ها به اهل بیت(ع)، فطری است و آنها به طبیعت خودشان اهل بیت(ع) را دوست دارند؛ چون صوفی هستند. صوفی‌ها معتقد هستند که امام علی(ع) استادشان است و تحت تاثیر فکر اموی قرار نگرفتند.
شیخ عبدالمنعم الزین درباره عرصه‌های فعالیت خود گفت: اولین عرصه فعالیت در بین لبنانی‌ها است. حدود چهل هزار لبنانی در سنگال حضور دارند که اغلب آنها از شیعیان هستند. ساختمان موسسه اسلامی اجتماعی برای فعالیت مهاجرین لبنانی است که در سال ۱۹۷۳ احداث آن را شروع کردیم. امروزه به دنبال تخریب این ساختمان و احداث یک ساختمان ۱۵ طبقه هستیم، چون در گذشته مجوز احداث ساختمان بلندمرتبه داده نمی‌شد. ساختمان موسسه اسلامی اجتماعی دارای سالن همایش، مسجد و ساختمان اداری است. یک ساختمان دیگر در ۴۰ متری ساختمان موسسه اسلامی اجتماعی برای آموزش زبان عربی به غیرعرب‌ها است. همچنین یک مدرسه زهرا داریم که در سال ۱۹۷۹ تاسیس شد که هم برنامه فرانسوی و هم برنامه سنگالی دارد؛ خود فرد انتخاب می‌کند که کدام مدرک را بگیرد و از مقطع ابتدایی شروع می‌شود.
وی ادامه داد: عرصه فعالیت دیگر ما در بین سنگالی‌ها است و ۳۶ مدرسه برای آنها داریم. مجلسی را در سال ۲۰۰۴ ایجاد کردیم که دارای مجوز از دولت است. نام آن «مجلس علمای اهل بیت(ع)» است و بر همه مدارس و جمعیت‌ها و مساجد، نظارت دارد. همچنین در عرصه پزشکی، یک درمانگاه داریم که به دنبال تبدیل آن به یک بیمارستان کوچک هستیم. ۵۰ سال پیش درمانگاه را راه اندازی کردیم و پنج پزشک به صورت دائمی در درمانگاه حضور دارند.
نقش پیروزی انقلاب اسلامی در معرفی اسلام
در ادامه آیت الله رمضانی با قدردانی از زحمات شیخ عبدالمنعم الزین گفت: خدماتی که اشاره کردید، به خصوص در کشورهای افریقایی بسیار ارزشمند و ضروری است. یکی از نکات مهم حضور عالمان دینی است. نگاهی که ما به شما داریم به عنوان عالم دینی است و حضور عالمان دینی جلوی خرافات و بدعت‌ها و مریدبازی را می‌گیرد.
وی با بیان اینکه وظیفه ما این است که اهل بیت(ع) را به درستی به مخاطبان خود معرفی کنیم، اضافه کرد: اهل بیت(ع) اگر به خوبی معرفی شوند، یک خورشید تابناک می‌شوند و سایرین در برابر شمش الشموس نمی‌توانند نورافکنی و مقاومت کنند، لذا خود به خود از فروغ می‌افتند. بعضی از اهل معرفت می‌گفتند شما فضایل اهل بیت(ع) را به جامعه مسلمان درست معرفی کنید آنها خواهند شناخت که اهل بیت(ع) چه شخصیت برجسته‌ای هستند.
دبیرکل مجمع جهانی اهل بیت(ع) تأکید کرد: اسلام در زمان ما با اسلام قبل از انقلاب خیلی متفاوت است و پیروزی انقلاب اسلامی و امام خمینی(ره) در معرفی اسلام نقش داشت. همچنین امثال امام موسی صدر و شخصیت‌های بزرگی در حوزه‌های علمیه قم و نجف در این زمینه نقش داشته‌اند، لذا امروزه اسلام به یک قدرت تبدیل شده است. اسلام چون جایگاه پیدا کرد، توانست در کشورهای اسلامی نفوذ کند. به همین دلیل کشورهای آفریقایی نیز از این مستثنی نیستند و دشمن به دنبال نفوذ در این کشورها است.
وی به تحریف اسلام از سوی غربی‌ها اشاره کرد و افزود: امروزه اسلام‌های مختلف مثل اسلام تکفیری، اسلام رحمانی و اسلام سکولار معرفی می‌شود. غربی‌ها به دنبال این هستند که به جای شریعت و نماز و روزه، چیزهای دیگری را جایگزین و کم کم شریعت را تعطیل کنند. آنان اسلام ضد مقاومت، اسلام ضد جهاد و اسلام ضد سیاست می‌خواهند. برخی معتقدند که اسلام نباید در سیاست حضور داشته باشد و همه اینها تهدید هستند.
آیت الله رمضانی تأکید کرد: امروزه اسلام در سطحی بالایی قرار گرفته است و در هیچ عصری در این سطح و جایگاه نبود. لذا نقش امثال شیخ عبدالمنعم الزین بسیار مهم است و ما امیدواریم که خداوند روز به روز بر توقیفات ایشان بیفزاید.
رسمیت یافتن مذهب اهل بیت(ع) در سنگال توسط اهل سنت
شیخ عبدالمنعم الزین در پایان درباره جایگاه مذهب شیعه در سنگال گفت: از مهم‌ترین موفقیت‌هایی که در سنگال به دست آمد به رسمیت شناخته شدن مذهب تشیع از طرف مراجع دینی اهل سنت سنگال بود. این موفقیت در سال ۲۰۰۲ حاصل شد.
وی ادامه داد: مرجع دینی در نزد اهل سنت سنگال، خلیفه عام نامیده می‌شود و خلیفه عام طایفه قادریه، شخص کهنسالی بود که رابطه من با او هم خوب بود. البته رابطه من با همه خوب است، در غیاب من او با دیگر خلفای طوایف در سنگال تماس گرفت و گفت که این شخص ۳۳ سال است در سنگال حضور دارد، فرزندان‌مان را آموزش می‌دهد و در مراسم و برنامه‌های ما شرکت می‌کند، به ما کمک می‌کند اما ما هیچ هدیه‌ای به او نداده‌ایم. امروز به او می‌خواهیم هدیه‌ای بدهیم. بقیه تصور کردند که مرادش هدیه مادی است و گفتند که ما در خدمت هستیم از ما چه چیز می خواهی؟ اما خلیفه طائفه قادریه گفت که بهترین هدیه‌ای که می توانیم به او بدهیم به رسمیت شناختن مذهب اهل بیت(ع) در سنگال است. برای این کار نامه ای نوشته شد و در بین همه آنها توزیع شد. کسانی که این نامه را نوشتند هشت نفر از سنگال بودند که سه نفر از آنها، از مراجع دینی سنگال و پنج نفر از علمای دیگر کشور بودند. همچنین دو نفر از موریتانی هم نامه به رسمیت شناختن مذهب اهل بیت(ع) را امضا کردند.
شیخ عبدالمنعم الزین اضافه کرد: در مراسم به رسمیت شناخته مذهب تشیع در سنگال، تعداد زیادی از شخصیت‌ها شرکت کردند. زمانی که من به سنگال آمدم، شیخ عبدالعزیز از خلفای دینی سنگال کهنسال بود ولی من را بسیار دوست داشت. لذا احترام دولت و مردم سنگال را کسب کردم. حتی اگر من خارج از سنگال بودم درباره من به نیکی سخن می‌گفت.
