در این نشست، دکتر زهرا حائری (مهرجویی)، استاد دانشگاه، با تبیین مفهوم تمدن، آن را نوعی پیشرفت در روابط انسانی و اجتماعی بر پایه مؤلفه‌های چندگانه دانست و اظهار داشت: به زبان ساده، تمدن هر آن چیزی است که یک هویت، یک تفکر یا یک منش را ماندگار می‌سازد. وی افزود: ساخت تمدن اسلامی از همان روزهای آغازین دعوت به دین اسلام توسط پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله مورد توجه بوده است.

دکتر حائری در ادامه به مؤلفه‌های اساسی تمدن اسلامی اشاره کرد و گفت: این تمدن با مجموعه‌ای از عناصر ایمانی و اعتقادی همچون توحید، عبادات و آداب و رسوم دینی؛ مؤلفه‌های قانونی و حقوقی مانند عدالت و حق‌محوری، تعادل بین وظایف و حقوق و مشارکت در تصمیم‌گیری‌های کلان؛ مؤلفه‌های اخلاقی و اجتماعی همچون توجه به خانواده و اجتماع، زیست مسالمت‌آمیز بین ادیان و فرق و اخلاق‌محوری؛ و مؤلفه‌های علمی و معرفتی مانند تشویق به علم‌آموزی و تعامل با دیگر تمدن‌ها شناخته می‌شود و همین ویژگی‌ها آن را به تمدنی جامع و پایدار تبدیل کرده است که قرن‌ها بر جهان تأثیر گذاشته است.

وی با تأکید بر گستردگی زیارت اربعین در میان ملل مختلف و آشنایی وسیع بسیاری از کشورها با این رویداد، تصریح کرد: زیارت اربعین می‌تواند بسیاری از این مؤلفه‌های تمدن اسلامی را به‌صورت عینی و مصداقی نمایان سازد، روند ساخت و تکمیل تمدن اسلامی را شتاب بخشد و در نتیجه گامی مؤثر در تسهیل امر ظهور بردارد.