همایش نخبگانی «یاران حبیب» با حضور متولیان و مدیران فعال در عرصه تبلیغ اربعین حسینی (علیه السلام) در قم برگزار شد. این گردهمایی به منظور ارائه گزارش فعالیت‌های انجام شده، بررسی کارهای زمین مانده و مغفول، تبیین نقش فعالین تبلیغی و اعلام برنامه‌های مجموعه‌های فعال در امر مهم تبلیغ اربعین تشکیل شد.
ببینید:
تصاویر/ همایش نخبگانی یاران حبیب “تبیین نقش فعالین تبلیغی اربعین حسینی” در قم
حجت‌الاسلام مرتضی استقامت مسئول دبیرخانه دائمی مبلغین اربعین کشور طی سخنانی در این همایش با اشاره به بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی درباره اربعین گفت: اربعین مقدمه‌ای برای یک جریان تمدنی است.
وی افزود: رهبر معظم انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۴ در دوران خفقان رژیم پهلوی، اربعین را «تجمیع قلوب و افراد در یک نقطه و زمان واحد برای امر واحد و گفتمانی جدی» توصیف کرده‌اند. این نگاه تمدنی معظم‌له طی سال‌ها با تحلیل و توسعه بیشتری از سوی ایشان همراه بوده و در دیدارهای مختلف با متولیان امر، استمرار آن قابل مشاهده است.
مسئول دبیرخانه دائمی مبلغین اربعین کشور در ادامه درباره شرایط برگزاری مراسم اربعین در سال ۱۴۰۴ بیان کرد که با توجه به جنگ تحمیلی اخیر رژیم صهیونیستی علیه ایران، سه احتمال برای برگزاری مراسم وجود دارد: احتمال اول، تعطیلی کامل مراسم مانند سال ۱۳۹۹ است. احتمال دوم، برگزاری کامل و عادی مراسم مانند سال گذشته است. و احتمال سوم برگزاری محدود مراسم همانند سال‌های ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ است.
وی تاکید کرد که در هر صورت، مبنای برنامه‌ریزی برای اربعین ۱۴۰۴ بر عادی بودن شرایط است و در صورت بروز هرگونه مشکل، اقدامات لازم متناسب با شرایط انجام خواهد شد.
حجت‌الاسلام استقامت در ادامه به چالش‌های پیش روی برگزاری مراسم اربعین سال ۱۴۰۴ اشاره کرد و گفت: برگزاری مراسم اربعین امسال با چند چالش عمومی مواجه است. اولین چالش، وضعیت آب و هوایی است که پیش‌بینی می‌شود اربعین امسال در شرایط کاملاً گرم و خشک و با آب و هوای نامساعد برگزار شود.
وی افزود: چالش بعدی مربوط به مدت زمان حضور زائران و توان جسمانی جمعیت کهنسال و میانسال است که ممکن است مدت حضور زائران از حدود ده روز به چهار یا پنج روز کاهش یابد. همچنین توازن جمعیت به دلیل شرایط نامساعد برای حضور این گروه سنی به هم خواهد خورد. چالش بعدی افزایش قیمت خدمات و کالاها است.
مسئول دبیرخانه دائمی مبلغین اربعین کشور به برنامه های مبلغین اشاره کرد و گفت: برنامه‌های تبلیغی باید متناسب با تخصص هر مبلغ طراحی شود. همچنین دوگانگی بین زیارت و تبلیغ، محل استراحت و نیازمندی‌های مبلغ از جمله مسائل مهمی است که باید مورد توجه قرار گیرد. باید اهمیت نقش مبلغین تبیین شود تا بتوانند تبلیغ را به عنوان اولویت انتخاب کنند.
رصد میدان و اعلام اولویت‌ها و نیازهای تبلیغی، ایجاد یکپارچگی میان نهادهای متولی تبلیغ در اربعین و بهره‌گیری از ابزارهای تبلیغی مناسب از جمله مسائلی است که حجت‌الاسلام استقامت بر توجه به آنها تأکید کرد.
وی به چالش‌های سیاسی و اجتماعی مراسم اربعین هم اشاره کرد و بیان داشت: حضور برخی جریان‌های ضد ایرانی و فرقه‌های انحرافی در پیاده‌روی اربعین، از جمله چالش‌هایی است که باید مدیریت و مراقبت دقیقی نسبت به آن صورت گیرد.
مسئول دبیرخانه دائمی مبلغین اربعین کشور در ادامه به سه بخش پویش یاران حبیب، عملیات کاروان و عملیات موکب اشاره کرد و درباره پویش یاران حبیب گفت: تعیین نقش مُبلغ در طرح پویش یاران حبیب، اطلاع‌رسانی به موقع و تبیین اهمیت این پویش از جمله مسائل اصلی این طرح به شمار می‌رود.
حجت‌الاسلام استقامت درباره عملیات موکب گفت: نیاز به هماهنگی گسترده با نهادهای مربوطه، نبود توجیه کافی مسئولین مواکب در بکارگیری صحیح روحانی مبلغ، و اولویت دادن اسکان و خدمات‌رسانی در موکب‌ها نسبت به امور فرهنگی و تبلیغی از جمله مسائلی است که در این بخش با آن مواجه هستیم.
مسئول دبیرخانه دائمی مبلغین اربعین کشور در بخش دیگر سخنان خود هدف پویش یاران حبیب را هم‌افزایی، تقویت و ایجاد زیرساخت‌هایی برای بهره‌وری بهتر مجموعه‌های تبلیغی فعال در عرصه اربعین عنوان کرد.
وی افزود: تلاش شده است اپلیکیشن حبیب صرفاً نرم‌افزاری برای دریافت گزارش‌های تبلیغی نباشد، بلکه به ابزاری مدیریتی برای سازمان‌دهی مناسب مجموعه‌ها تبدیل شود تا مشکلات عرصه تبلیغ در همان لحظه و در حین عملکرد مبلغین شناسایی و حل شود و بدین ترتیب کارکرد مبلغان افزایش یابد.
حجت‌الاسلام استقامت، اولویت‌های تبلیغ اربعین ۱۴۰۴ را نیز تبیین کرد و گفت: اولویت اول موضوع است که شامل شعار «انا علی العهد» و مباحث اجتماعی روز می‌شود. اولویت دوم مخاطب است که دانش‌آموزان، دانشجویان، جوانان و خانواده‌ها را دربر می‌گیرد.
وی ادامه داد: اولویت سوم مربوط به برنامه‌ها است که شامل پویش یاران حبیب، عملیات مبلغ کاروان و عملیات مبلغ موکب می‌باشد. همچنین اولویت چهارم اولویت زمانی است که زمان ارائه مطالب و محتوا و همچنین زمان اعزام مبلغ را شامل می‌شود.
حجت‌الاسلام استقامت خاطرنشان کرد: آخرین اولویت، اولویت ابزار مبلغین است که مهم‌ترین آن فراهم‌سازی اینترنت پایدار و مناسب برای مبلغان می‌باشد.
وی بر وظایف اصلی دبیرخانه دائمی مبلغین اربعین کشور در سال ۱۴۰۴ تأکید کرد و گفت: تسهیل‌گری، تقویت، پشتیبانی و ایجاد وحدت رویه جزو مأموریت‌های کلیدی دبیرخانه در سال جاری است. باید تلاش شود تا میان جریان‌های تبلیغی وحدت رویه برقرار شود.
حجت الاسلام استقامت با تشریح مولفه‌های وحدت رویه بیان کرد: این وحدت شامل جذب واحد، آموزش واحد، ساماندهی و اعزام مبلغ با توجه به رصد نیازها و ظرفیت‌های موجود، اولویت‌بندی مکان‌های تبلیغی و نظارت و ارزیابی مداوم می‌شود.
مسئول دبیرخانه دائمی مبلغین اربعین کشور افزود: با نگاهی عمیق می‌توان گفت کسب معرفت زائر هدف اصلی زیارت است و اگر برنامه‌ای واحد و جامع داشته باشیم، به این هدف مهم دست خواهیم یافت. همچنین با هم‌افزایی توان‌ها، برنامه‌ها قوی‌تر و اثرگذارتر خواهد شد.
وی با اشاره به کمبود مبلغ نسبت به جمعیت عظیم زائران اربعین تأکید کرد: بررسی‌ها نشان داده است که حضور مبلغین در کاروان‌های تبلیغی، اولویت نخست نحوه تبلیغ در اربعین است. تعداد محدود مبلغین نسبت به جمعیت زائران، ضرورت هم‌افزایی میان مجموعه‌ها و نهادهای تبلیغی را دو چندان می‌کند.
حجت‌الاسلام استقامت گفت: ما موظف به هم‌افزایی مجموعه‌های مختلف برای تقویت مسائل اعتقادی زائران اربعین هستیم که این امر موجب تقویت مسائل اجتماعی و سیاسی جامعه پس از مراسم اربعین خواهد شد.
مسئول دبیرخانه دائمی مبلغین اربعین کشور با مرور روند شکل‌گیری تبلیغ اربعین گفت: سال ۱۳۹۴ سال تولد، پیدایش و ایجاد تبلیغ اربعین بود که این امر در قالب تشکل گروه‌های تبلیغی خاتم الاوصیا محقق شد. پس از گذشت دو تا سه سال، آسیب‌شناسی انجام و محورهای تبلیغی به صورت دقیق احصا و مشخص گردید.
وی افزود: مرحله بعدی، بلوغ جریان تبلیغی بود که در آن شرح وظایف طلبه، میدان تبلیغ و سایر موارد مرتبط تعیین شد. سپس مرحله تعالی جریان تبلیغ در اربعین آغاز گردید که در آن شاخص‌های اثرگذاری و اثرپذیری مشخص شد و حرکت ما باید به سمت تعالی باشد.
حجت‌الاسلام استقامت بیان کرد: بر اساس خرد جمعی، نیازهای احصاشده و نظر صاحبان علم تبلیغ، شاخص‌ها بازبینی و به این نتیجه رسیدیم که مسئله تبلیغ قبل از اربعین محقق می‌شود. پویش یاران حبیب قبل از آغاز مراسم اربعین، مهم‌ترین ظرفیت و فعالیت ما است.
وی در تکمیل مطلب فوق افزود: زمان دوم فعالیت مؤثر، حین برگزاری مراسم است که مشخص شد اثرگذارترین روش تبلیغ، تبلیغ «بِغَیْرِ أَلْسِنَتِکُمْ» یعنی تبلیغ از طریق رفتار، کردار و گفتار است؛ بدین معنا که مبلغ باید با زائر زندگی و زیست اربعینی را تجربه کند.
مسئول دبیرخانه دائمی مبلغین اربعین کشور در پایان تاکید کرد: روحانی که با این رویکرد و عملکرد در اربعین تبلیغ کند، پس از پایان مراسم می‌تواند یک جریان اجتماعی قوی به همراه خود داشته باشد.
در ادامه همایش نخبگانی یاران حبیب، متولیان و مدیران فعال در عرصه تبلیغ اربعین حسینی به بیان دیدگاه‌ها و نکات مهمی پیرامون راهکارها، ظرفیت‌ها و چالش‌های پیش روی تبلیغ اربعین پرداختند. این بخش از همایش با هدف بهره‌گیری از تجربیات میدانی و تبادل نظر میان فعالان تبلیغی برگزار شد.
در ابتدای این بخش، بر اهمیت افزایش جلسات هم‌افزایی تأکید شد و مطرح گردید که هرچه جلسات هم‌افزایی بیشتر برگزار شود، مشکلات کمتری در روند تبلیغ اربعین پیش خواهد آمد.
در ادامه، مدیران فعال عرصه اربعین به لزوم طراحی محتوای آموزشی و تبلیغی متناسب با فضای فرهنگی ایران و شرایط اجتماعی عراق اشاره و تأکید کردند که در اعزام مبلغ باید آموزش‌های مورد نیاز و محتوای متناسب با موقعیت جغرافیایی و فرهنگی به ویژه در کشور عراق ارائه شود.
یکی از نکات مهم مطرح‌شده در این بخش، تأکید بر همراهی شور و شعور در برنامه‌های تبلیغی اربعین بود. در این راستا، به نقش مؤثر سازمان اوقاف در ارتقای سطح کیفی مجالس تبلیغی اشاره شد و بیان گردید که سطح برنامه‌های تبلیغی سازمان اوقاف نسبت به سال گذشته رشد قابل توجهی داشته است.
در ادامه، گزارشی در خصوص اهمیت اهتمام به نماز جماعت نیز ارائه شد که طی آن هماهنگی‌هایی با ستادهای اقامه نماز استان‌های مسیر سفر اربعین صورت گرفته تا نسبت به برپایی نماز جماعت کاروان‌های اربعین توجه بیشتری صورت گیرد.
از دیگر نکات مهم مطرح شده، تأکید بر مهارت‌محوری در تبلیغ اربعین بود. یکی از حاضران اظهار داشت: اگر مهارت لازم در طلبه وجود داشته باشد، می‌تواند به بهترین شکل تبلیغ کند. همچنین آمادگی برای برگزاری دوره‌های آموزشی تبلیغ در حین زیارت برای طلاب سراسر کشور که به تبلیغ اربعین اعزام می‌شوند، اعلام شد.
متولیان امر به حضور طلاب طرح‌های مختلف مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه از جمله طرح امین اشاره کردند که می‌توانند در قالب تبلیغ همراه با مخاطبین خود (نظیر دانش‌آموزان) در مراسم اربعین شرکت داشته باشند.
همچنین، ضرورت طراحی و ارائه بسته‌های تبلیغی جامع برای طلاب مبلغ اربعین مطرح گردید تا طلاب از مبدأ تا مقصد سفر اربعین، مسیر تبلیغی روشنی داشته و بدانند چه کنش‌ها و فعالیت‌هایی را باید انجام دهند.
بر اساس آمار ارائه‌شده، ۱۱۷۰ گروه تبلیغی دارای مجوز رسمی تبلیغ هستند که مدیریت صحیح آنها می‌تواند نقش مهمی در اثربخشی تبلیغات اربعین ایفا کند.
در ادامه، بر نقش تبلیغ در کاروان‌های مردمی تأکید شد و عنوان گردید که مبلغینی که با هیئت یا اهالی روستای خود به سفر اربعین می‌آیند، حتی اگر در قالب رسمی تبلیغی اربعین قرار نگیرند، اما حضور چند روزه آنان در کنار جوانان می‌تواند اثری عمیق‌تر از چند منبر رسمی داشته باشد. در همین زمینه پیشنهاد شد که این نوع تبلیغ نیز به عنوان بخشی از فعالیت‌های تبلیغی اربعین به رسمیت شناخته شود.
همچنین در بخش دیگری از همایش پیشنهاد شد که مبلغینی که کاروان همراه ندارند، در پایانه‌های مرزی شناسایی و سازمان‌دهی شوند تا در کاروان‌های فاقد روحانی ادغام شده و به تبلیغ در ایام اربعین بپردازند.
در پایان این بخش از همایش، بر مسئولیت طلاب نسبت به عمل به رسالت تبلیغی خود در اربعین تأکید شد و از آنان خواسته شد با انگیزه، مهارت، برنامه‌ریزی و نگاه تمدنی وارد این عرصه مهم شوند.
