حجتالاسلام و المسلمین دکتر حمید شهریاری دبیرکل مجمع، در وبینار “نقش ارتباطات و رسانه در اتحاد جهان اسلام” که به مناسبت روز ملی ارتباطات و روابط عمومی و به همت مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی برگزار شد، اظهار داشت: بدون تردید دستیابی به تمدن نوین اسلامی نیازمند مقدماتی است که از جمله آنها دستیابی به امت واحده اسلامی و اتحادیه کشورهای اسلامی است. این دستیابی‌ها نیازمند ارتباطات در مرحله تحقق و رسانه‌ها در مرتبه بازنمایی ارتباطات است.
وی گفت:ما در جهان اسلام اگر بخواهیم تمدن نوین اسلامی را دنبال کنیم، باید به اضلاع و اجزایی که این تمدن می‌تواند بر پایه آنها شکل بگیرد، توجه کامل داشته باشیم. این اضلاع باید از حیث فرهنگی، اقتصادی و سیاسی بررسی شوند. طبیعتاً در حوزه فرهنگی، نقش علما و نهادهای دینی در این مسیر بسیار حائز اهمیت است.
حجت الاسلام والمسلمین دکتر شهریاری افزود: آنچه امروز من خدمت شما عرض می‌کنم یک شکل چهارضلعی است که هر ضلع آن بخشی از جهان اسلام را تشکیل داده و این چهارضلعی در صورتی که تفاهم و همکاری داشته باشند، می‌توانند دستیابی به امت واحده، اتحادیه کشورهای اسلامی و سپس تمدن نوین اسلامی را تسهیل کنند. البته این ساختار می‌تواند اضلاع بیشتری هم داشته باشد.
به گفته وی، نخستین ضلع، محور مقاومت است که با تمرکز و ریشه نظام جمهوری اسلامی ایران از ابتدای انقلاب اسلامی شکل گرفته است؛ این محور در مقابل جهانی که طی ۳۰۰ تا ۴۰۰ سال اخیر منطقه را دچار آفت و آسیب کرده و سه کشور هند، ایران و عثمانی را به کشورهای متعدد و متکثر تبدیل کرده و هنوز پروژه‌اش را برای ایجاد نفاق تفرقه در این منطقه دنبال میکند، ایستادگی کرده است.
وی افزود: تنها محوری که در برابر پروژه تفرقه استکبار جهانی ایستاده، نظام جمهوری اسلامی است که با کمک کشورهای منطقه، الگویی بر پایه مقاومت در برابر کفر و اخوت بین مسلمانان ارائه داده است.
حجت الاسلام والمسلمین دکتر شهریاری دومین ضلع را محور الازهر دانست که با محوریت شیخ احمد الطیب شکل گرفته است و گفت: تلاش‌هایی در جریان است تا شیخ احمد الطیب به عنوان رهبر دنیای اسلام معرفی شود، مشابه آنچه در مسیحیت درباره پاپ وجود دارد. این محور، تمرکز خود را بر الازهر با سابقه‌ای چند صد ساله و مجلس حکمای مسلمان نهاده که در رأس آن نیز شیخ احمد الطیب قرار دارد.
وی در ادامه به گفتمان این محور اشاره کرد و گفت:این محور دارای گفتمانی متفاوت با محور مقاومت است اما در عین حال، شعاری به نام حوار اسلامی اسلامی، یا گفت‌وگوی اسلامی اسلامی را مطرح کرده‌اند که در آن صراحتاً از گفت‌وگوی شیعه و سنی سخن به میان آمده است. آنان بر برادری و قوت بین مذاهب تأکید دارند و شیعه را به عنوان یکی از مذاهب اسلامی پذیرفته‌اند.
دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی در بخشی از سخنان خود به نشست مجلس حکمای مسلمان در بحرین اشاره کرد و افزود: نظام جمهوری اسلامی در این نشست شرکت داشت و در کنار علمای الازهر در قاب واحدی قرار گرفت. سخنرانان کلیدی از نظام جمهوری اسلامی در این نشست شرکت داشتند و تاثیرات بسیار زیادی داشت.
وی سومین ضلع را محور سعودی دانست که با محوریت رابطه العالم الاسلامی و ریاست محمد بن عبدالکریم العیسی فعال شده است. این محور، گفتمان پیشین خود را کنار گذاشته و رویکردی همگرا با جهان اسلام اتخاذ کرده است.
حجت الاسلام والمسلمین دکتر شهریاری در این‌باره توضیح داد: سعودی‌ها در تلاشند با کنار نهادن تفکرات افراطی، آرامش منطقه‌ای لازم برای تحقق پروژه‌های کلان اقتصادی همچون نئوم را فراهم کنند. این محور، برای آنکه از ادبیات تقریب و وحدت استفاده نکند، کنفرانسی با عنوان بناء الجسور بین المذاهب الاسلامیه راه‌اندازی کرده است که جمهوری اسلامی ایران نیز طی دو سال گذشته در آن شرکت فعال داشته است؛ یعنی کنفرانسی را تاسیس کردند، همسوی با کنفرانس وحدت اسلامی ما که نزدیک به ۴۰ سال است در حال جریان و اجرا هست و اسم آن را ساخت پل بین مذاهب اسلامی گذاشتند.
حجت الاسلام والمسلمین دکتر شهریاری ضلع چهارم را محور ترکی-قطری دانست که با محوریت اتحادیه علمای مسلمین و شخصیت‌هایی چون دکتر سید علی قره‌داغی و رؤسای سابق دیانت ترکیه شکل گرفته است.
وی گفت: این محور قطری ترکی بیشتر از سوی اخوانی‌ها مورد حمایت است، پول‌های قطری و سیاست‌های ترکی را دنبال می‌کنند و اگرچه درون خود متحد است، اما هنوز فاصله خود را با سه ضلع دیگر حفظ کرده است و حاضر نیست در یک قاب با محور مقاومت یا تقریب قرار بگیرد.
دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی تأکید کرد: ما باید تلاش کنیم که ضمن پرهیز از تحریک حساسیت سه ضلع دیگر، با آنان همکاری داشته باشیم. چون این علما هستند که مردم را به سوی اهداف طراحی‌شده هدایت می‌کنند. اگر این اهداف، دستیابی به امت واحده و تمدن نوین اسلامی باشد، بی‌تردید مؤثر خواهند بود.
وی افزود: همان‌گونه که مقام معظم رهبری، حضرت آیت الله خامنه‌ای فرمودند، تمدن نوین اسلامی بدون همکاری شیعه و سنی و همه جهان اسلام محقق نخواهد شد. بنابراین اضلاع چهارگانه و احتمالاً اضلاع جانبی دیگر باید به درستی تحلیل شوند تا بتوان راهبردهای ارتباطی و رسانه‌ای مؤثری برای بازنمایی و بازآفرینی این ارتباطات طراحی کرد.
